ကိုယ္ ့က္ုိယ္ကိုေတာင္ သနားလာျပီ..သာကီမ်ိဴးတဲ့ ငါ..ျမန္မာဟဲ့

အခြင့္အေရး အကင္းမဲ့ဆံုး လူေတြထဲ ျမန္မာေတြ ပါ၀င္
13 January 2010

ျမန္မာလူထုဟာ ႏုိင္ငံေရး အခြင့္အေရးေတြလည္း မရွိ၊ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြလည္း မခံစားရ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ကမၻာတ၀န္း လြတ္လပ္မႈ အဆင့္အတန္းမွာ အဆိုးတကာ့ အဆိုးဆံုး ႏုိင္ငံေတြ စာရင္းထဲ ပါ၀င္ေနဆဲပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ Freedom House အဖြဲ႕က ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္ ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ စစ္တမ္းမွာ အဲဒီလို သတ္မွတ္ထားတာပါ။ အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

လြတ္လပ္မႈ ကင္းမဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ကမၻာတ၀န္း ၄၇ ႏုိင္ငံ စာရင္းထဲမွာမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံ ၉ ႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္ေျမေဒသ တခုတို႔ဟာ ႏုိင္ငံေရး အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြမွာ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ ရွိေနတယ္လို႔ Freedom House အဖြဲ႕က စစ္တမ္းေကာက္ယူ ျပဳစုၿပီး ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ ေထာင္ခ်တာေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း ေလ်ာ့ပါးမသြားဘဲ ပိုတိုးလာသလို ျမန္မာလူထု အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ပါ၀င္ခြင့္ မရတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး အခြင့္အေရး မရွိဘူးလို႔ သတ္မွတ္တာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း Freedom House အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေဒသဆိုင္ရာ သုေတသနမႉး ဆာရာ ကြတ္ခ္ (Sarah Cook) က ရွင္းျပပါတယ္။

လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြ ရွိမရွိ၊ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းစံထားေတြနဲ႔အညီ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ျဖစ္ မျဖစ္၊ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀း ဖြဲ႕စည္းခြင့္ေတြ ရွိ မရွိ ဆိုတာေတြဟာ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြကို တိုင္းတာတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ အရမ္းကို ဆိုးေနပါတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။

“စိတ္မေကာင္းစရာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဲဒီလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အတြက္ ေနရာလံုး၀ မရွိတာပါဘဲ။ လူထုအမ်ားစုဟာ ႏုိင္ငံေရးထဲမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခြင့္ မရွိသေလာက္ျဖစ္ၿပီး သာမန္ အရပ္သူ အရပ္သားေတြ အေနနဲ႔ အဲဒီလုိ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပါ၀င္ဖို႔ အခြင့္အေရး မရၾကပါဘူး။ ဒီအခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အဆိုးတကာ့ အဆိုးဆံုး စာရင္းထဲမွာ ထည့္လိုက္တာပါပဲ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီလို လြတ္လပ္မႈမရွိတဲ့ အဆိုးဆံုး အဆင့္အတန္းမွာ အခုတႀကိမ္မွ သတ္မွတ္ခံရတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ Freedom House အဖြဲ႕က ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္တဲ့ ကမၻာတ၀န္း လြတ္လပ္မႈ စစ္တမ္းမွာ ႏွစ္စဥ္လို သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အေျခအေနက နည္းနည္းေလးမွကို ေကာင္းမလာဘဲ ပိုပို ဆိုးလာေနတယ္လို႔ မစ္စ္ဆာရာက ေျပာပါတယ္။ အာရွတိုက္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း တိုးတက္မႈ အနည္းအက်ဥ္း ရွိခဲ့တယ္ ဆုိတာကို Freedom House အဖြဲ႕က လက္ခံ ေဖာ္ျပထားေပမဲ့ ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္၊ တိဘက္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔မွာ အေျခအေနေတြဟာ စိုးရိမ္ဖြယ္ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ဆိုထားပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တိဘက္ေဒသတို႔မွာ သိပ္မၾကာခင္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္မလာႏုိင္ေပမဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရေတြကေတာ့ သိပ္ၿပီး ခုိင္ၿမဲမယ့္ပံု မရွိေတာ့ဘူးလို႔ Freedom House အဖြဲ႕ရဲ႕ သုေတသနဆိုင္ရာ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး အာ့ခ္ ပတ္ဒင္တန္ (Arch Puddington) က ေျပာပါတယ္။

“ေျမာက္ကုိရီးယားမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာႏုိင္သလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာက ျပည္သူလူထုကေန အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစုိးရကို ေၾကာက္ေနၾကရတာပါ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး အစုိးရေတြက မတည္ၿငိမ္ပါဘူး။ အေျခမခုိင္တဲ့ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။”

ဒီႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပမယ္လို႔ ေၾကညာထားေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္လုိက္တာနဲ႔ လြတ္လပ္မႈ အေျခအေန တိုးလာမွာ မဟုတ္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ဘယ္လိုလုပ္တယ္ ဆိုတာကို ၾကည့္ၾကရလိမ့္မယ္လုိ႔ ဆာရာ ကြတ္ခ္က ေျပာပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္နဲ႔ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာကို ဆက္လက္ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ေနဆဲ ရွိတာကို သူက ေထာက္ျပၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ေရြးေကာက္ပြဲကို သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ အခုိင္အမာ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ လိုအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေနတာပဲလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေတြ႕ရရင္ က်မတို႔ အရမ္း၀မ္းသာမွာပါ။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ေနတာေတြရယ္၊ အာဏာပိုင္ေတြက လုပ္ထားၿပီးသား ကိစၥေတြရယ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမယ္လို႔ စိတ္ကူးၾကည့္ဖို႔ရာ ခက္လွပါတယ္။”

Freedom House အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေဒသဆိုင္ရာ သုေတသနမႉး ဆာရာ ကြတ္ခ္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ျပန္တည္ေဆာက္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ အေျခအေနေတြ တိုးတက္လာဖို႔ ဆိုၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္းက ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္တာေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး လြတ္လပ္မႈ အနိမ့္ဆံုး ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ဆက္ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ Freedom House ရဲ႕ သုေတသနဆိုင္ရာ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး အာ့ခ္ ပတ္ဒင္တန္ကလည္း ေျပာပါတယ္။