လူ႔အခြင့္အေရး အဆိုးရြားဆံုး ခ်ဳိးေဖာက္ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာပါ၀င္

ေနာ္႐ႈိး ၾကာသပေတး, 03 ဇြန္ 2010
ကမၻာတ၀န္း လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ အကဲျဖတ္ေနတဲ့ ၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Freedom House က ကမၻာေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆိုးဆံုးေဒသေတြအျဖစ္ ႏုိင္ငံ ၁၇ ႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္ေျမေဒသ ၃ ခုအေၾကာင္း အစီ ရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသေတြမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြဟာ အေျခခံ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံးေနၾကရတဲ့အျပင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနၾကရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို လတ္တေလာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀း က်င္းပေနရာ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ မေန႔က ထုတ္ေ၀ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ေနာ္႐ိႈးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ Freedom House အဖြဲ႕ရဲ႕ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္အရ ကမၻာေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆိုး၀ါးဆံုးႏုိင္ငံ ၉ ႏုိင္ငံကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ တာ့ခ္မင္နစၥတန္၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္၊ လစ္ဗ်ား၊ ဆူဒန္၊ အီေကြတုိရီယယ္ ဂီနီ၊ ဆုိမားလီးယား၊ အီရီထရီးယားႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္တြင္းက တိဘက္ေဒသတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ တႏွစ္တာအတြင္း ကမၻာတ၀န္းက ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၄ ႏုိင္ငံနဲ႔ ေနရာေဒသေပါင္း ၁၄ ေနရာက လြတ္လပ္မႈ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာ တိုင္းတာထားတဲ့ Freedom House အဖြဲ႕ရဲ႕ Freedom in the World ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာကေန အဆိုး၀ါးဆံုးႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသစာရင္းကို ေကာက္ႏုတ္ တင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာေပၚမွာ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ ရသင့္ရထုိက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြဟာ စီမံကိန္းက်က် ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း ခံေနရတယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံ ထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၄၇ ႏုိင္ငံထဲမွာမွ အဆိုးဆံုး ၉ ႏုိင္ငံ အေၾကာင္းကို ခုေလာေလာဆယ္ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အ ခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းပြဲမွာ Freedom House အဖြဲ႕က မီးေမာင္းထုိး တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Freedom House အဖြဲ႕က အဓိက ေလ့လာတိုင္းတာ တာကေတာ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံတြင္းမွာရွိတဲ့ Political rights ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးနဲ႔ Civil rights ႏုိင္ငံ သားဆုိင္ရာ လူမႈအခြင့္အေရးတို႔ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း Freedom House အစီရင္ခံစာ အယ္ဒီတာထဲက တဦးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ အာ့ခ္ ပူဒင္တန္ (Mr. Arch Puddington) က ဗြီအုိေအ ျမန္မာပိုင္းကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးလို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲမႈတို႔နဲ႔ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တ တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ရွိသလား၊ အတိုက္အခံပါတီ၊ လူနည္းစုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ပါတီ ရွိသလား၊ အဲဒီပါတီေတြမွာ တန္းတူညီမွ်တဲ့ အခြင့္အေရး ေတြ ရွိသလား၊ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲမႈကို အုပ္စုတခု ဥပမာ စစ္တပ္ကပဲ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသလားဆိုတာ ၾကည့္ပါတယ္။ Civil rights ႏုိင္ငံသား လူမႈအခြင့္အေရးလို႔ဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မႈ၊ ဘာသာေရး လြတ္လပ္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာ အသင္းအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပိုင္ခြင့္၊ စုေ၀းထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကား ေရးသားပိုင္ခြင့္ ရွိသလား၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိသလား စတာေတြကို ေလ့လာတုိင္းတာတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ လူမႈအခြင့္အေရး ဆိုတာကလည္း အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရက ခြင့္ျပဳမွသာလွ်င္ တုိင္းသူျပည္ သား ေတြ ရရွိခံစားႏုိင္တာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆိုးရြားဆံုးႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသအားလံုးမွာ အဓိက ခ်ဳိးေဖာက္သူဟာ အာဏာရ အစိုးရေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ပူဒင္တန္က ေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ လူမႈအခြင့္အေရးေတြမွာ အဆိုးဆံုး ၉ ႏုိင္ငံထက္ အမွတ္နည္းနည္းေလး ပိုမ်ားတဲ့ ၈ ႏုိင္ငံကုိလည္း Freedom House အဖြဲ႕က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ တ႐ုတ္၊ က်ဴးဘား၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်၊ ဘယ္လာ႐ုစ္၊ ခ်တ္ဒ္၊ လာအုိ၊ ဆီးရီးယားအျပင္ အဲဒီစာရင္းထဲ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ၀င္လာတဲ့ ဂီနီႏုိင္ငံတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက တ႐ုတ္၊ က်ဴးဘား၊ ေဆာ္ဒီအာ ေရးဗ် တို႔ဟာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ကိုယ္တုိင္က ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္အကဲျဖတ္ရတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖြဲ႕၀င္ေတြ ျဖစ္ေနတာကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာပါပဲလို႔ မစၥတာ ပူဒင္တန္က ေျပာပါတယ္။

“အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေနာက္ လက္တင္အေမရိကားနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသက ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ဟာ တ႐ုတ္တို႔၊ က်ဴးဘားတို႔လို လူ႔အခြင့္အ ေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြကို ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္ေစဖို႔ မဲေပးၾကတာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါပဲ။ ဒါကလည္း သူတို႔နဲ႔ အဲဒီႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ မ်က္ႏွာပ်က္စရာ ဆက္ဆံမႈ တမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနလို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ အာဖရိကမွာ ဒီမိုကေရစီ အဖြံ႕ၿဖိဳးဆံုးလို႔ ဆိုရမယ့္ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာမွာ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပ်က္ကြက္ေနတာမ်ဳိး၊ ေနာက္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ သူတို႔ႏိုင္ငံသားေတြကို သူတို႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဆက္ဆံေပမဲ့ တျခားႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ရဲရဲတင္းတင္း ႐ႈတ္ခ်ဖို႔ ၀န္ေလးေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။”

Freedom House အဖြဲ႕က မစၥတာ အာ့ခ္ ပူဒင္တန္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆုိး၀ါးဆုံးလုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံမွ မရွိဘဲ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ဥဇဘက္ကစၥတန္၊ လစ္ဗ်ား၊ အစြန္းေရာက္ အစၥလမ္၀ါဒနဲ႔ ေရာၿပီး စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ဆူဒန္၊ အဂတိလိုက္စားမႈ ႀကီးမားတဲ့ အစုိးရက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အီေကြတုိရီယယ္ ဂီနီႏုိင္ငံနဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ျပင္းထန္တဲ့ အီရီထရီးယားႏုိင္ငံတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
http://www1.voanews.com/burmese/news/burma/freedom-in-the-world-freedom-house-95585024.html