ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ သစ္ေတာႏွင့္ သဘာဝ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ေဆာင္ပါက အနာဂတ္ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလုံေရးအတြက္ စုိးရိမ္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း ျမန္မာပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားလိုက္သည္။
သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမႈ ျဖစ္ပြားေနေသာ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚတေနရာ (ဓာတ္ပံု - panoramio.com)
“ဒီအတုိင္းသြားရင္ (သူမ်ားတိုင္းျပည္ကေန) ဆန္၀ယ္စားရလိမ့္မယ္” ဟု မုိးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒ ဦးစီးဌာနမွ အၿငိမ္းစား ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
ယခုႏွစ္ ၉ လတာ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔မႈဒဏ္ အပါအဝင္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈ ဒဏ္ကုိ ပုိမိုသိသာစြာ ခံစားလာရၿပီး ပူျပင္းေသာ အယ္လ္နီညိဳ၊ ေအး၍ စြတ္စိုေသာ လာနီညာ စသည့္ ႀကီးမားေသာ ရာသီဥတုဒဏ္မ်ားကို ခံစားလာရကာ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ားစြာထိခိုက္လာေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။
ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ သစ္ေတာမ်ားကို စည္းကမ္းမဲ့ ခုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာၿပီး ေျမဆီလႊာ ခန္းေျခာက္ကာ ျမစ္မ်ားတြင္ ႏုန္းပုိ႔ခ်မႈ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမွာ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးလာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ ဦးအုန္းကလည္း ေျပာၾကားသည္။
သစ္ေတာ ထိန္သိမ္းမႈ မျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးအုန္းက “အခုက သစ္ပင္ ၁၀ ပင္ခုတ္ရင္ ၁ ပင္ပဲ ျပန္စုိက္ႏိုင္တယ္” ဟု ေထာက္ျပသည္။
တႏွစ္လွ်င္ မုိးေရခ်ိန္ ၄၀ လက္မ ေအာက္သာ ရရွိၿပီး စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္ ခက္ခဲေသာ ျမန္မာႏိုုင္ငံအလယ္ပုိင္း မိုးေခါင္ေရရွားေဒသမွာ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္၀န္းလာေၾကာင္း၊ မူလက စစ္ကုိင္းတိုင္းေအာက္ပိုင္း၊ မေကြးတုိင္း၊ မႏၲေလးတိုင္းႏွင့္ ရွမး္ျပည္နယ္ တခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားသာ ထုိမိုးေခါင္ေရရွား ေဒသတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ကယားျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတို႔ ပါ၀င္လာေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒီေဒသက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ကို ခ်ဲ႕လာတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ျဖစ္လာရျခင္း အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ မိုးရြာသြန္းဖို႔ အေရးပါတဲ့ သစ္ေတာေတြ မရွိေတာ့တာပဲ” ဟု ေဒါက္တာထြန္းလြင္က သုံးသပ္ေျပာၾကားသည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ မိုးေလ၀သ ျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္တြင္ လြန္စြာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစၿပီး စပါးအထြက္ႏႈန္းကို ထိခိုက္ေစကာ ဆုံးရႈံးမႈ မ်ားျပားလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးျဖစ္ပြားေနေသာ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးလာျခင္းသည္ ေဂဟစနစ္ႏွင့္ ရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္မ်ားကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေစၿပီး ေျမဆီအရည္အေသြးကိုလည္း ထိခုိက္ေစေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆန္စပါး သုေတသီတဦးက ဆိုသည္။
“စပါးပင္ေတြက မွည့္ေတာ့မယ္။ မိုးက ရြာတုန္း၊ ေရကႀကီးတုန္း။ ဒါက တကယ့္ျပႆနာ။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္ နည္းပညာေတြ၊ စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြ အရမ္းအေရးႀကီးလာၿပီ” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။
ေအာက္တုိဘာ လဆန္းတြင္ ႏိုင္ငံတ၀န္း မိုးရက္ဆက္ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေရႀကီးမႈဒဏ္ကို ခံစားခဲ့ရၿပီး တခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးစပါးခင္းမ်ား ပ်က္စီးႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ားက ေဖာ္ျပၾကေသာ္လည္း ပ်က္စီးေသာ စုိက္ပ်ိဳးဧရိယာကုိမူ ေဖာ္ျပျခင္း မရွိေသးေပ။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ မုိးရြာရက္ ကာလတိုအတြင္း မုိးရြာသြန္းမႈႏႈန္း မ်ားျပားလာေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ မုိးရြာသြန္းခ်ိန္ႏွင့္ ရြာသြန္းႏႈန္းမ်ား ေျပာင္းလဲလာရာ စုိက္ပ်ိဳးေရးကို အက်ိဳးယုတ္ေစေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
“မုိးမရြာရင္လည္း မရြာဘူး။ ေခၚလိုက္ရတာ။ ရြာေတာ့လည္း ဒလေဟာ။ ဒီလိုပုံစံက ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ စိုက္ပ်ိဳးေရး မျဖစ္ထြန္းဘူး” ဟု ၎က သုံးသပ္သည္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈကုိဆုိးရြားစြာ ႀကဳံေတြ႔ေနရၿပီး ယင္းအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ဆက္တုိက္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ရွားပါးမႈ ပိုမိုႀကဳံေတြ႔ေနရေၾကာင္းသိရသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ မထိန္းသိမ္းဘဲထားပါက ေနာင္ ၁၅ ႏွစ္အၾကာတြင္ ေတာင္ေပၚကႏၲာရ ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ေအာက္တုိဘာလထုတ္ Living Color မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ၁၉၉၀ မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း သစ္ေတာဧရိယာ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ျပဳန္းတီးခဲ့ေၾကာင္း Global Witness အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ထုိသုိ႔ ျမန္ဆန္စြာ ျပဳန္းတီးရျခင္းမွာ စစ္အစုိးရႏွင့္ နီးစပ္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက သစ္ေတာမ်ားကို စည္းကမ္းမဲ့ ခုတ္ျခင္း၊ စစ္အစုိးရ၏ ထိုင္း၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတုိ႔ႏွင့္ ပူးတြဲ၍ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အမ်ားအျပား လုပ္ကိုင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ကခ်င္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း ေဒသခံမ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းရျခင္း၊ လူမႈေနထုိင္မႈဘ၀မ်ား ထိခိုက္ျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ ေဂဟစနစ္ ညီမွ်မႈကို ထိခိုက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ လူအခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မုိးစပါးႏွင့္ ေႏြစပါး စုိက္ပ်ိဳးေျမ စုစုေပါင္း ဧက သန္း ၂၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုႏွစ္ ၉ လတာ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔မႈဒဏ္ အပါအဝင္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈ ဒဏ္ကုိ ပုိမိုသိသာစြာ ခံစားလာရၿပီး ပူျပင္းေသာ အယ္လ္နီညိဳ၊ ေအး၍ စြတ္စိုေသာ လာနီညာ စသည့္ ႀကီးမားေသာ ရာသီဥတုဒဏ္မ်ားကို ခံစားလာရကာ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ားစြာထိခိုက္လာေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။
ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ သစ္ေတာမ်ားကို စည္းကမ္းမဲ့ ခုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာၿပီး ေျမဆီလႊာ ခန္းေျခာက္ကာ ျမစ္မ်ားတြင္ ႏုန္းပုိ႔ခ်မႈ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမွာ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးလာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ ဦးအုန္းကလည္း ေျပာၾကားသည္။
သစ္ေတာ ထိန္သိမ္းမႈ မျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးအုန္းက “အခုက သစ္ပင္ ၁၀ ပင္ခုတ္ရင္ ၁ ပင္ပဲ ျပန္စုိက္ႏိုင္တယ္” ဟု ေထာက္ျပသည္။
တႏွစ္လွ်င္ မုိးေရခ်ိန္ ၄၀ လက္မ ေအာက္သာ ရရွိၿပီး စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္ ခက္ခဲေသာ ျမန္မာႏိုုင္ငံအလယ္ပုိင္း မိုးေခါင္ေရရွားေဒသမွာ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္၀န္းလာေၾကာင္း၊ မူလက စစ္ကုိင္းတိုင္းေအာက္ပိုင္း၊ မေကြးတုိင္း၊ မႏၲေလးတိုင္းႏွင့္ ရွမး္ျပည္နယ္ တခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားသာ ထုိမိုးေခါင္ေရရွား ေဒသတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ကယားျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတို႔ ပါ၀င္လာေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒီေဒသက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ကို ခ်ဲ႕လာတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ျဖစ္လာရျခင္း အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ မိုးရြာသြန္းဖို႔ အေရးပါတဲ့ သစ္ေတာေတြ မရွိေတာ့တာပဲ” ဟု ေဒါက္တာထြန္းလြင္က သုံးသပ္ေျပာၾကားသည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ မိုးေလ၀သ ျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္တြင္ လြန္စြာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစၿပီး စပါးအထြက္ႏႈန္းကို ထိခိုက္ေစကာ ဆုံးရႈံးမႈ မ်ားျပားလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးျဖစ္ပြားေနေသာ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးလာျခင္းသည္ ေဂဟစနစ္ႏွင့္ ရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္မ်ားကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေစၿပီး ေျမဆီအရည္အေသြးကိုလည္း ထိခုိက္ေစေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆန္စပါး သုေတသီတဦးက ဆိုသည္။
“စပါးပင္ေတြက မွည့္ေတာ့မယ္။ မိုးက ရြာတုန္း၊ ေရကႀကီးတုန္း။ ဒါက တကယ့္ျပႆနာ။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္ နည္းပညာေတြ၊ စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြ အရမ္းအေရးႀကီးလာၿပီ” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။
ေအာက္တုိဘာ လဆန္းတြင္ ႏိုင္ငံတ၀န္း မိုးရက္ဆက္ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေရႀကီးမႈဒဏ္ကို ခံစားခဲ့ရၿပီး တခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးစပါးခင္းမ်ား ပ်က္စီးႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ားက ေဖာ္ျပၾကေသာ္လည္း ပ်က္စီးေသာ စုိက္ပ်ိဳးဧရိယာကုိမူ ေဖာ္ျပျခင္း မရွိေသးေပ။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ မုိးရြာရက္ ကာလတိုအတြင္း မုိးရြာသြန္းမႈႏႈန္း မ်ားျပားလာေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ မုိးရြာသြန္းခ်ိန္ႏွင့္ ရြာသြန္းႏႈန္းမ်ား ေျပာင္းလဲလာရာ စုိက္ပ်ိဳးေရးကို အက်ိဳးယုတ္ေစေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
“မုိးမရြာရင္လည္း မရြာဘူး။ ေခၚလိုက္ရတာ။ ရြာေတာ့လည္း ဒလေဟာ။ ဒီလိုပုံစံက ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ စိုက္ပ်ိဳးေရး မျဖစ္ထြန္းဘူး” ဟု ၎က သုံးသပ္သည္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈကုိဆုိးရြားစြာ ႀကဳံေတြ႔ေနရၿပီး ယင္းအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ဆက္တုိက္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ရွားပါးမႈ ပိုမိုႀကဳံေတြ႔ေနရေၾကာင္းသိရသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ မထိန္းသိမ္းဘဲထားပါက ေနာင္ ၁၅ ႏွစ္အၾကာတြင္ ေတာင္ေပၚကႏၲာရ ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ေအာက္တုိဘာလထုတ္ Living Color မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ၁၉၉၀ မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း သစ္ေတာဧရိယာ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ျပဳန္းတီးခဲ့ေၾကာင္း Global Witness အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ထုိသုိ႔ ျမန္ဆန္စြာ ျပဳန္းတီးရျခင္းမွာ စစ္အစုိးရႏွင့္ နီးစပ္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက သစ္ေတာမ်ားကို စည္းကမ္းမဲ့ ခုတ္ျခင္း၊ စစ္အစုိးရ၏ ထိုင္း၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတုိ႔ႏွင့္ ပူးတြဲ၍ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အမ်ားအျပား လုပ္ကိုင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ကခ်င္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း ေဒသခံမ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းရျခင္း၊ လူမႈေနထုိင္မႈဘ၀မ်ား ထိခိုက္ျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ ေဂဟစနစ္ ညီမွ်မႈကို ထိခိုက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ လူအခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မုိးစပါးႏွင့္ ေႏြစပါး စုိက္ပ်ိဳးေျမ စုစုေပါင္း ဧက သန္း ၂၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
No comments:
Post a Comment