ႏွစ္စဥ္ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္သည္ အမ်ဳိးသားေန႔ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားေန႔သည္ ကုိလုိနီ ေခတ္ အတြင္းက အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ေပၚ ေပါက္ခဲ့သည္။ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္မွ လြတ္ ေျမာက္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ရွင္သန္ ႀကီ...းထြားေရးသည္ အေျခခံ လုိအပ္ခ်က္ တရပ္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဝံသာ ႏု လႈပ္ရွားမႈကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ဂ်ီစီဘီေအက ႀကီးမွဴး၍ ဝံသာႏု လႈပ္ရွားမႈ အေနႏွင့္ အမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မွတ္ရန္ စတင္ ႀကိဳးစားရာမွ အမ်ဳိးသားေန႔ ေပၚလာရသည္။
၁၉၂၁ ခု မႏၲေလး၌ က်င္းပေသာ နဝမအႀကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္က အမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မွတ္ေရး စတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကရာတြင္ အဂၤလိပ္ သူရိယ သတင္း စာမွ ဦးတုတ္ႀကီး တင္ျပသည့္ သီေပါဘုရင္ နန္းက်သည့္ ပါေတာ္မူေန႔၊ ပ်ဥ္းမနား ဧလာမွ ဦးေဒြး တင္ျပသည့္ ဦးဥတၲမ ေထာင္က်ေသာေန႔၊ ပထမ ေက်ာင္းသား သပိတ္တြင္ ပါဝင္သည့္ ကုိျမင့္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား အဂၤလိပ္ အစုိးရ၏ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ အက္ ဥပေဒကုိ သပိတ္လက္နက္ စတင္ စြဲကုိင္ ေတာ္လွန္သည့္ေန႔၊ တေန႔ေန႔ ကုိ သတ္မွတ္ရန္ အၾကမ္း သေဘာတူၾကသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၇ - ၁၈ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ဴဗလီ ေဟာ၌ က်င္းပေသာ ဂ်ီစီ ဘီေအ အထူးကြန္ဖရင့္က ၁၉၂ဝ ျပည့္၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ေသာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ကုိ အမ်ဳိးသားေန႔ဟု သတ္ မွတ္ ေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္၍ အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။ ထုိေန႔သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္အစုိးရကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေတာ္ လွန္ ေသာေန႔၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ ကန္႔ကြက္သည့္ အေန ျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္သည့္ေန႔၊ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး စတင္သည့္ေန႔ ျဖစ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ တညီတၫြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ အတည္ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိေန႔သည္ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရ အေပၚ ေအာင္ပဲြခံေသာေန႔ ျဖစ္၍ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ ဟုလည္း ေခၚၾကေသးသည္။ ရက္သတ္ မွတ္ရာတြင္ပင္ အမ်ဳိးသားေန႔၏ အဓိပၸာယ္ ျပည့္စုံ ေပၚ လြင္ ပီျပင္ေစရန္ တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ သပိတ္ေမွာက္ေသာ အဂၤလိပ္ရက္ ျဖစ္ သည့္ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ဟု မသတ္မွတ္ဘဲ ျမန္မာရက္ ျဖစ္ေသာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ဟု တမင္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာသည္ ပုိ၍ ေပၚလြင္ ထင္ရွား ေစခဲ့သည္။
အမ်ဳိးသားေန႔ ေပၚလာ၍ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွ စ၍ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ေန႕ ေရာက ္တုိင္း အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အခမ္းအ နားမ်ား က်င္းပခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားေန႔ကုိ အဖြဲ႕အစည္း အားလုံးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားတုိင္းက အျမတ္တႏုိးထား၍ ေလးစားၾကၿပီး အညီအ ၫြတ္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားေန႔ကုိ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႐ုံးပိတ္ရက္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ အမ်ဳိးသားေန႔မ်ား က်င္းပရာတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ထက္သန္ေရးႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ အစုိးရ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ စည္း႐ုံးလႈ႕ံေဆာ္ အဓိ႒ာန္ျပဳျခင္းျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ၾကြ လာေစ ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္ျမင့္လာသည္။ ထုိစိတ္ဓာတ္ကပင္ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈကုိ လြတ္လပ္ေရး ရသည္အထိ ဦးေဆာင္သြားခဲ့သည္။
(ျမဟန္။ ကိုလုိနီေခတ္ ျမန္မာသမိုင္း အဘိဓာန္ မွ)
http://www.myanmarisp.com/ မွ
၁၉၂၁ ခု မႏၲေလး၌ က်င္းပေသာ နဝမအႀကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္က အမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မွတ္ေရး စတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကရာတြင္ အဂၤလိပ္ သူရိယ သတင္း စာမွ ဦးတုတ္ႀကီး တင္ျပသည့္ သီေပါဘုရင္ နန္းက်သည့္ ပါေတာ္မူေန႔၊ ပ်ဥ္းမနား ဧလာမွ ဦးေဒြး တင္ျပသည့္ ဦးဥတၲမ ေထာင္က်ေသာေန႔၊ ပထမ ေက်ာင္းသား သပိတ္တြင္ ပါဝင္သည့္ ကုိျမင့္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား အဂၤလိပ္ အစုိးရ၏ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ အက္ ဥပေဒကုိ သပိတ္လက္နက္ စတင္ စြဲကုိင္ ေတာ္လွန္သည့္ေန႔၊ တေန႔ေန႔ ကုိ သတ္မွတ္ရန္ အၾကမ္း သေဘာတူၾကသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၇ - ၁၈ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ဴဗလီ ေဟာ၌ က်င္းပေသာ ဂ်ီစီ ဘီေအ အထူးကြန္ဖရင့္က ၁၉၂ဝ ျပည့္၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ေသာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ကုိ အမ်ဳိးသားေန႔ဟု သတ္ မွတ္ ေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္၍ အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။ ထုိေန႔သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္အစုိးရကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေတာ္ လွန္ ေသာေန႔၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ ကန္႔ကြက္သည့္ အေန ျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္သည့္ေန႔၊ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး စတင္သည့္ေန႔ ျဖစ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ တညီတၫြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ အတည္ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိေန႔သည္ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရ အေပၚ ေအာင္ပဲြခံေသာေန႔ ျဖစ္၍ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ ဟုလည္း ေခၚၾကေသးသည္။ ရက္သတ္ မွတ္ရာတြင္ပင္ အမ်ဳိးသားေန႔၏ အဓိပၸာယ္ ျပည့္စုံ ေပၚ လြင္ ပီျပင္ေစရန္ တကၠသုိလ္ ဥပေဒကုိ သပိတ္ေမွာက္ေသာ အဂၤလိပ္ရက္ ျဖစ္ သည့္ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ဟု မသတ္မွတ္ဘဲ ျမန္မာရက္ ျဖစ္ေသာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ဟု တမင္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာသည္ ပုိ၍ ေပၚလြင္ ထင္ရွား ေစခဲ့သည္။
အမ်ဳိးသားေန႔ ေပၚလာ၍ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွ စ၍ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ဝ ရက္ေန႕ ေရာက ္တုိင္း အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အခမ္းအ နားမ်ား က်င္းပခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားေန႔ကုိ အဖြဲ႕အစည္း အားလုံးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားတုိင္းက အျမတ္တႏုိးထား၍ ေလးစားၾကၿပီး အညီအ ၫြတ္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားေန႔ကုိ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႐ုံးပိတ္ရက္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ အမ်ဳိးသားေန႔မ်ား က်င္းပရာတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ထက္သန္ေရးႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ အစုိးရ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ စည္း႐ုံးလႈ႕ံေဆာ္ အဓိ႒ာန္ျပဳျခင္းျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ၾကြ လာေစ ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္ျမင့္လာသည္။ ထုိစိတ္ဓာတ္ကပင္ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈကုိ လြတ္လပ္ေရး ရသည္အထိ ဦးေဆာင္သြားခဲ့သည္။
(ျမဟန္။ ကိုလုိနီေခတ္ ျမန္မာသမိုင္း အဘိဓာန္ မွ)
http://www.myanmarisp.com/ မွ
No comments:
Post a Comment